Dvodnevna konferencija, kojoj je prisustvovalo više od 70 učesnika, predstavnika institucija sistema i nevladinog sektora iz cijele BIH, ugostila je eksperte iz inozemstva, ali i profesionalce iz struke u BiH, te rezultirala nizom zaključaka koji će poslužiti kao smjernice za uspostavljanje sistema podrške za žrtve seksualnog nasilja u BiH
U Sarajevu je prvog i drugog decembra 2022. godine održana Međunarodna ekspertska konferencija „Sistem podrške za žrtve seksualnog nasilja u BiH“, s ciljem razmjene znanja i iskustava iz nekoliko zemalja Evropske unije i regije o specijalizovanim uslugama podrške za žrtve seksualnog nasija, te upoznavanja s primjerima dobre prakse i načinima uspostavljanja pravnog i institucionalnog okvira za podršku žrtvama seksualnog nasilja. Konferenciji, tokom koje su se održala tri panela, prisustvovalo je više od 70 učesnika iz cijele Bosne i Hercgevine.
Tokom uvodnog obraćanja, učesnike konferencije pozdravile su: Jasmina Mujezinović, direktorica Fondacije lokalne demokratije, Radmila Žigić, direktorica Fondacije Lara, Fedra Idžaković, koordinatorica programa UN Women za sprečavanje nasilja nad ženama, Lisa Curman, program menadžerica u Ambasadi Švedske, te Samra Filipović-Hadžiabdić, direktorica Agencije za ravnopravnost spolova BiH, koja je podsjetila na značaj Istanbulske konvencije i obavezu njenog provođenja, s naglaskom na obavezu otvaranja kriznih i referentnih centara za žrtve seksualnog nasilja u BiH, gdje bi se žrtvama pružala podrška, ali i izuzimali dokazi za prijavu seksualnog nasilja.
Iskustva u radu kriznih centara u zemljama Evropske unije i Regiona podijelile su panelistice prvog radnog panela: „Praksa zemalja EU Regiona u razvoju sistema podrške za žrtve seksualnog nasilja“. Shirley Scott, voditeljica politika u kriznom centru za žrtve silovanja Dublinu, kazala je kako je krizni centar otvoren još 1978. godine, te da ih u Irskoj ima ukupno 16.
- Krizni centar uspostavili smo da bismo pomogli ženama koje su preživjele nasilje. Četrdeset i četiri godine poslije, hiljade muškaraca i žena prošle su kroz centar. Naša misija je dvostruka: spriječiti nasilje i pomoći izlječenje traume.
U Srbiji je prvi Centar za podršku žrtvama seksualnog nasilja otvoren 2016. godine, a danas djeluju ukupno četiri, te se broj prijava seksualnog nasilja podigao sa 105 na 150 slučajeva godišnje, kazala je Biljana Stepanov, direktorica Centra za podršku ženama u Novom Sadu.
Učesnici konferencije čuli su i iskustva iz Klinike za hitne slučajeve seksualnog nasilja iz Štokholma. Statistika u Švedskoj pokazuje da su 15 posto žrtve seksualnog nasilja muškarci, a 28 posto žene, kazale su gošće konferencije: Loren Arriagada Leiva i Karin Linderberg.
Drugi dan Konferencije počeo je panelom: „Instutucionalni okvir i seksualno nasilje u BiH, istraga, dokumentovanje i krivično gonjenje“, u okviru kojeg su procedure rada na krivičnom djelu seksualnog nasilja podijelili predstavnici institucija sistema: Lejla Hasanbegović, tužiteljica Tužilaštva FBiH i Bojana Lazarević, javna tužiteljica Okruženog javnog tužlaštva u Bijeljini, Aleksandar Miladinović, načelnik Odjeljenja za policijsku obuku, MUP RS-a i Maja Martinović-Muk, voditeljica DNA laboratorije u Centru za forenzička ispitivanja, vještačenja i istraživanja FUP-a. Panelisti su objasnili pristupe i protokole rada djelima seksualnog nasilja, usaglasiviši se da je za seksualno nasilje veoma važno da se prijavi odmah, bez vremenske distance, jer je tako lakše dokazati krivično djelo.
Podjednako zanimanje učesnika Konferencije imao je i posljednji panel: “Podrška žrtvama seksualnog nasilja u BiH od strane zdravstvenih ustanova i senzibiliziranih nevladinih organizacija“, gdje je istaknuta uloga i iskustvo nevladinih organizacija u uspostavljanu sistema zaštite za žene žrtve nasilja, pa tako i seksualnog nasilja. Dr. Armina Rovčanin, ginekolog u Općoj bolnici dr. Abdulah Nakaš u Sarajevu, podijelila je iskustvo o uspostavljanu prvog Kriznog centra za žrtve seksualnog nasilja u Općoj bolnici u Sarajevu.
Dvodnevna konferencija završena je nizom zaključaka, a od kojih je za uspostavljanje sistema podrške za žrtve seskualnog nasilja najvažnije: intenziviranje saradnje policije, tužilaštva i nevladinog sektora u oblasti dokazivanja djela seksualnog nasilja; definiranje platformi za postupanje i saradnju svih subjekata zaštite koji su akutni, ali i dugotrajan odgovor na seksualno nasilje; edukacija i senzibilizacija stručnih lica za rad u oblasti seksualnog nasilja; izvršiti dodatni pristisak na donosioce odluka na svim nivoima vlasti BiH da u budžetima planiraju i izdvoje sredstva za uspostavljanje adekvatnih mehanizama za sekualno nasilje...
Konferencija je realizovana u okviru projekta “Unapređenje specijalizovanih usluga podrške žrtvama seksualnog nasilja u BiH” kojeg provodi Fondacija “Lara” iz Bijeljine u partnerstvu sa članicama Sigurne mreže, uz podršku Ureda UN Women u BiH i finansijsku podršku Švedske vlade.
